İsa Çolaker Kişisel Web Sitesi Edebiyat ve deneme yazıları
Etkili İletişim ,Konuşma Eğitimi derslerini yıllardır veren birisi olarak ; iyi konuşmanın bir reçetesi olduğunu düşünmüyorum . Belirli kuralları ve yöntemleri de içerdiğini anlayabiliyorum . Etkili iletişim , istek ve arzu isteyen bir yolun adıdır . Neyi ve nasıl iletişeceğinizi öğrenerek bir yol haritası yapabilirisiniz . Yani iletişimin bir kodlama olayı olduğunu anlamamız lazım . Kendi iletişim becerilerinizin boyutunu ya da eksiklerini anladığınız an , iletişimin kurallarını ve çerçevesini öğrenmeye başlamış olursunuz . Bunu tüm iletişim beceresi ve etkinlikleri derslerinde yaşıyorum . Yani iletişim bir yönüyle bireysel yeteneklere ve isteklere dayanıyor . Siz istemeden iletişmeniz mümkün değil .
Etkili iletişimin bir yol haritası olduğu gerçeğini unutmadan , ilk iletişim unsuruna göz atalım. Öncelikle iletişim bir göz teması işidir . Yani , insanların göz dilini anlayıp onlara yol gösterici bir konuşma yapmanız gerek . Bu sıradan bir ders de bile böyledir . Öğrencisi ya da dinleyicisinden kopan bir hatip , insanlarla iletişim kuramıyor . Yarı metne bağlı ve ya tam metne bağlı konuşma yapan kişilerin , göz teması yapması zorunluluktur . İrticalen konuşma da buna daha az gerek duymayabilirisiniz . Çünkü , irticalî konuşmanın kendisi doğal bir göz teması içerir . Bir kör noktaya bakarak , iletişim sağlamak olası değildir . Tek noktaya bakarak yapılacak konuşma , dinleyici dikkatli bir dinlemeden uzaklaştıracaktır .
Konuşmamızın belirli ve sınırlı bir çerçevesi olmalıdır . Sınırlamadığınız her konuşma , canlı bir bomba etkisi yapacaktır . İlginç ve canlı bir konuşma dili , biraz da alanın ayıklanmasına bağlıdır . Her şeyi konuşmaya çalışan hatip , bir şeyi tam anlatamadan kürsüden inecektir . Zamanla , konuşma ve canlılık arasında ilişki vardır . Tam ve doğru zaman kullanan konuşmacı sıkıcı bir an yaşamanızı engeller. Daldan dala geçen ve dağınık konuşan hatip , dinleyenlerini iletişmekten uzaklaştıracaktır . Konu dışına çıkan dinleyici de uyuma ve seyrek dinleme belirtileri de başlar .
Konuşmanızı kişiliğinizle bütünleştiriniz . İnanmadığınız ya da yaşamadığınız bir değeri konuşma konusu yaparsanız , samimi olmayacaksınızdır . İnandığınız ve ilkesel bulduğunuz şeyleri konuşursanız , dinleyici siz daha sahici ve doğal bulur . Bu da iyi bir iletişim yöntemidir . Kendi adıma , bu tarz bir konuşma ve ifade şekline sahip olduğumu düşünüyorum . Derslerimdeki doğallık , iletişimdeki başarıya işaret eder . Duygusal birini akıl , cimri birini cömertlik konuşması yapması , dinleyici de eti yapmaz . Aslında modern insanın etik ve ahlak sıkıntısı da budur . Bu , iletişimdeki samimiyet sorunun da adıdır . Etkisiz bir eğitim ve öğretim süreci yaşıyorsak , biraz da sorun buradadır . Toplum , iyi iletişemeyen sosyapat insan yetiştirme düzenine doğru gidiyor .
Konuşmanızın belirli ve somut bir amacı olsun . Dinleyiciyi nereye yönlendirmek ve nasıl yönlendireceğinize konuşma öncesi karar veriniz . Kararsız bir konuşma ortamı , pusulasız bir gemiye benzer . Konuşmanızın neye ve kime hizmet edeceği , çok önemli bir iletişim ilkesidir . Rotasız bir hatip , konuya nasıl gireceğini bilemeyeceği gibi , konuşmanın nerelere varacağını o da bilemez . Televizyon , radyo , sınıf ortamı böyle yüzlerce kötü örnekle doludur . Politik dildeki yanlış ve sövücü dil de buna iyi bir örnektir . Hesapsız konuşmanın , canlara ve ölüme yol açtığı bir cinnet toplumunda yaşıyoruz . Haber programları saldırısı sonucu karalanan insanların , intiharlarını anımsayınız .
Konuşmalarınız canlı ve renkli bir kişilik diline yaslansın . Dinleyicinin dikkatini çekecek ayrıntı ve özel bilgileriniz olsun . İyi bir konuşma , donanımlı bir entelektüel kişilik ister . titiz hazırlanacağımız bir konuşma , gelebilecek düşman soruların önünü kesecektir . En azından ters köşe olmanızı engelleyecek bir hazır bulunuşluğunuz olsun . Kitabî ve açık bir konuşma dili kullanın . Sağlam konuşma , biraz da ince ayrıntı ve hazırlanma ister . Arşiviniz ne kadar kuvvetli ve canlı olursa , iletişiminiz de o kadar , sağlam ve anlaşılır olacaktır .
Konuşmanızı etkili bir dil ve ses tonuyla taçlandırınız . Vücut dilini iyi kullanan bir konuşmacı , dinleyicinin tiyatral konuşmadan uzaklaşmasını engeller . Konuşma vücut dili iyi insanlarda , tam bir görsel şölene dönüşür . İyi ve karizmatik konuşmacıların dili , canlı ve renklidir . Ağzınızdan çıkacak kelimelere eşlik eden mimikler , ne kadar canlı ve uygun olursa , konuşmanız çok canlı olacaktır . Her insan biraz da dilini altında saklıdır gerçeğini unutmadan , içinizdeki ışığı vücut dilinize yansıtınız . İyi bir iletişim dili , insanın sıcaklığını içinde barındırır .
Konuşmanız yapıcı bir çözüm ve metinler içersin .Yıkıcı konuşma ve anlatım dili rüzgara benzer . Camide ağlayan ve sızlayan hatibin etkisiz bir din dili olduğunu unutmayınız . Camiden çıkan cemaat , ağlamaya kurban giden gerçekleri oracıkta unutur . Heyecan dili ve çözümsüz konuşma , hatibin konuşma dünyasını daraltır . Keskin ve agresif konuşma dili de iletişimi zora sokar . Çözüm içermeyen , sadece muhalif bir dil uçucu konuşmadır . Benzin örneğinde olduğu gibi , sadece kokusuyla bilinir . Halbuki yakıcı ve etkileyici iletişim dili , önce çareler içermelidir .
Son bir iletişim kuralı da , insanların değer ve inançlarına saygıda kusur etmektir . Her insan teki bir dünyadır . Farklı dünya görüşlerine sahip insanların dinleyici koltuğunda oturduğunu unutmayınız . Kollektif ve ortak değerlere saygılı bir konuşmacı olmakta fayda var . Toplumsal değerlere ve gerçeklere saldırarak konuşma yapmanız doğru değildir . Sakıncalı bir iletişimsizlik örneği olarak yapacağınız her konuşma , size bir yanlış olarak dönecektir . Anlaşamıyorum , benden kaçıyorlar diyen insanımızın dili böyle bir dildir . Toplumun geniş kesimlerini ötekileştirmeyen bir ileti diliniz olmalıdır . Ötekileştirdiğiniz her insan , başkası ve düşman olarak karşınıza çıkar .
Etili konuşmanın alandaki unsurları bunlardı . Başka ‘etkili konuşma’ seçenekleri de olabilir ! Bizim gördüğümüz iletişim unsurlarını iyi konuşmalarda kullanma dileğiyle kalın etkilice .
İsa Çolaker
