İsa Çolaker Kişisel Web Sitesi Edebiyat ve deneme yazıları
Selâtin camii olarak Sultan Bayezid camisinde teravih kılmak apayrı bir güzelliktir . Ecdadın bin bir güzellikle yaptığı bu cami benim için ayrı bir manevi öneme haizdir . Muhtemelen eski teravih namazlarında da , bu caminin ve cemaatinin ayrı bir güzelliği vardı . Ne zaman Bayezid camisine gitsem , insanların caminin büyülü etkisinden kurtulamadıklarını görüyorum . Cami müştemilatıyla birlikte müminlerin üzerine manevi bir etki kuruyor . Bu camiye yolu düşüp de bunu anlamayan birine tesadüf etmedim . Yani selâtin camii olarak heybetini mümin gönüllerde gösteriyor . Amasya ‘ da epey ramazan yaşamış birisi olarak , ben Sultan Bayezid camiinin manevi ihtişamını hissediyorum .
Selâtin camilerinde eskiden Enderun Teravihi kılınırdı . Amasya Sultan Bayezid camisinde de büyük olasılıkla Enderun Teravihi kılınmıştır ! Enderun Teravihinde ; teravih namazının her bir dört rekatında farklı makamlarda Kur’an okunuyor. Yine müezzinler aynı makamla ilahilere devam ediyor.Mesela , Hüseynîyle başlar ve devam edermiş . Ayrıca Cumhur müezzinliği diye bir uygulamada varmış .Çifte ezan okunan bu namazda oruç yaza gelmişse , tervihalarda – her dört rekatta bir – kırmızı şerbet , kışa gelmişse , süt ikramı yapılırdı . Kırmızı şerbet, Peygamberimizin annesinden doğumuna hürmeten ; sütse, Peygamberimizin Miraç yolculunda Cebrail ‘(as ) ın süt ikramı anısına dağıtılırdı .Tervihalar arası dört ila beş dakika olur ve bu aralarda gazelhanlar ilahi okur ve dinlenen cemaat ikramları içerdi. İkramlardan sonra rekata devam edilirdi . Niçin Sultan Bayezid da tekrar Enderun Teravihiolmasın ? Camiyi tekrar eski ihtişamlı selâtin günlere döndürmek için bunu düşünmemiz gerekir .
Enderun Teravihinde amacın müminleri camide tutarak , onları sevaba daha yaklaştırmak ve onların sosyalitesini artırmak diye düşünüyorum . Ne güzel bir toplumsal din ritüeli . Eskiden cemaat çabuk teravih kılıp camiden kaçmak isterdi , şimdi , caminin görevlileri camiyi cemaatten daha çabuk terkediyor ve dışarıdaki işlerine koşuyor ! Enderun Teravini bu şartlarda nasıl kılacağız ? İlgililere duyurmak benim görevim . Ey cemaat ve cami görevlileri , yeniden camiyi eski fonksiyonel teravihli günlere kavuşturalım ! Ne dersiniz , zor mu ? Ecdat zaman ayırmış ve yapmış , biz niye yapmayalım ! İmaret mantığıyla inşa edilen Sultan Bayezid Camii bugünde çevresine sosyal ışık ve maneviyat saçmaya devam ediyor .Aşevi , yazmalar kütüphanesi , şadırvan , müezzin odası , bedava çay servisi , kuş yuvaları , yedi bölümlü çifte minare , eşiksiz basık kapılar , deprem ayarları , Pir Hamdullah hattı levhalar , sağlı sollu minarelere paralel çınarlarla (yıldırımlıklar) manevi dünyamıza heybetli bir hizmet sunuyor . Her camimiz gibi avlu da Osmanlının tüm çiçek sevgisini anlatmaya devam ediyor .
Ramazanda oraya uğramazsam kendimi suçlu gibi hissediyorum !Kime karşı derseniz ? Camiyi bugünlere taşıyan ecdada .Bu camide teneşire yatmak bile güzeldir !Orada ki ulvi topluluğu ve heyecanlı cami eşrafını nerede bulacaksınız ? Gelen her mümin Allah ‘ ına yaklaşmak ve ecdadına selam göndermek için bu camiye ve müştemilatına geliyor . Niye bir şairimiz Sultan Bayezid Camiine şiir yazmıyor ?Süleymaniye , Sultan Ahmet , Ulu Cami vb . şiirlere konu olmuş da ; Sultan Bayezid camii bir şiiri hak etmiyor mu ? Şiir ustası arkadaşlara buradan bir sitem olsun . İkinci Bayezid ‘ in ruhu bu şiirle taçlanır diye düşünüyorum . Mimarı Şemsettin Ahmet ‘ in marifetine iltifat edecek bir şair ruhu çıkacak mı? Marifet iltifata tabiidir , iltifat görmeyen marifet zayiidir . Vesselam . Evliya Çelebi ‘ nin Amasya’ da ki on medresenin en süslüsü dediği yapı , beni göz alıcı mimarisiyle de etkiliyor .Mukarnaslı giriş kapısı , mermer işçilik harikası minber ve on iki köşeli şadırvan , harika bir işçilik ve ruhun eseridir . Caminin içindeki o loş ve derin ruhani hava ayrı bir güzellik .
Caminin giriş kapılarından birinin hizasına yeni yapılan Şehri Amasya Maketi ; yüz yetmiş sekiz metrekare bir alana oturmakta ve Amasya ‘ nın bin dokuz yüz on dörtlü yıllarını ışık oyunları ve sabah ezanı eşliğinde çok güzel anlatmaktadır . Dağı , taşı , nehriyle tam bir Amasya gezisi yapılan maket , camiye modern zamanların bir eseri olarak hava katmıştır . İnsan ruhunu gezdiren bir hava ve İslamî bir dinginliğe sahip olan Sultan Bayezid camii , insanı ve derin tarafını temsil eden bir yapının adıdır . Beni de cezbeden mimarî ve insan iradesinin birlikteliğidir . Bugün öve öve bitiremediğimiz birinci Cumhuriyet ‘in hala bir cami mimarisi yoktur !Bahçesiz , avlusuz Kocatepe ve Şakirîn camileri bunun tipik örneğidir ! Onun için , varlığın yeter Sultan Bayezid Camii diyorum . İyi ki varsın ata yadigârı . Bize huzur ve inanç vermeye devam edesin ey Bayezid ‘ in ruhu . Bir Yunus beytiyle bitirelim: “Sofuyum halk içinde tesbih elimden gitmez / Dilim marifet söyler, gönlüm hiç kabul etmez.” Durum bu ey okur ! Dilimiz söyledi , kalem böyle yazdı . Gönül size emanet .
Günün kitabı : Hz . İnsan , DücaneCündioğlu , Kapı Yay .
İsa Çolaker
