İsa Çolaker Kişisel Web Sitesi Edebiyat ve deneme yazıları
Pop kültürün hegamonik bir yanı olduğunu bilirdim de , onun kitlelere bu kadar musallat olacağını düşünemezdim.Popüler kültür,tüketim kültürü ya da kapitalist kültürün diğer adıdır.Bu kültür bazen piyangodur, bazen tv’dir, bazen de tüketilen yaşamlardır. Fakat hiçbir zaman değerin adı değildir. Popüler kültürün kendisi değer düşmanıdır zaten .
Bizim kuşak pop kültürün p’ sini bilmezdi.Sokağa dayalı bir yaşamımız vardı.Popüler kültürse,plazalarda üretilen sentetik değerleri tv’ler yoluyla pazarlamanın adıdır.Yani tarih mi öğreneceksiniz; muhteşem yüzyıldan(!),din mi öğreneceksiniz Zekeriya Beyaz hocadan(!),sövgü mü öğreneceksiniz harem dizisinden vb. Yani tüm kültürün pazarlandığı bir piyasanın adıdır pop kültür. Pazarlara sürülmüş , yuvasından gönderilen bir orta malından ne fayda gelir ?
Oysa biz biliyoruz ki; milli kültür bu araçlardan yaralanabilir fakat ,onlara teslim olmaz ya da onların ürettiklerine karşı durur.Popüler kültür elitisttir.Yukarıdan batılı değerleri pazarlar,bize de halkın böyle istediği mavalını yutturur!Futbol maçlarını ,eğlenceyi ,müziği tamamen pop formatta üretir ve bunu da gözümüze sokulacak bir dayatmayla izletir.Sen onları içselleştirmediğin zaman da , yaftası hazırdır. Vay mürteci ! Oysa milli kültür,halkın değerlerine saygı duyan bir yapının adıdır.Sizin saz üstatlarınız vardır.Hattatlarınız vardır.Ebru , film , tiyatro ,ney vb. üreten bir yerli yapınız vardır. Onlar , bunu görmezler.Ya da görmezden gelirler.Uzun süre Neşet Ustaya mahalli köy sanatçısı demeleri buna örnektir.
Popüler kültürün en saldırgan tarafı ,ürettiklerini vahşice yok etmesidir.Bu kültürün Itri , Sinan , Mevlana ,Mükerrem Kemertaş çıkarması ham hayaldir.Popüler kültür camın önünde yarattığı karton tipleri, yine o camın elinde yok eder.Hatırlayalım. Dünün yarışmacı sanatçıları: Bayhan vb. şarkıcı(!)tipleri bugün ne yaparlar?Yarışmalarda ellerine hazır para tutuşturularak , üretmeyen ve sadece haz yöntemiyle hedonistleştirilen insanlar neredeler? Ya da ne yaparlar? Paraları biten bu insanların dünyalarını bir düşünün! İntihar ya da konsomatrik ortamlarda tükenme !
Buna karşılık ,popüler kültüre direnen toplumsal bir kültür katmanımız var.Lakin pop kültür kadar çığırtkan olmadıkları ve sade bir yaşam tarzına sahip oldukları için sesleri daha az çıkıyor.Mevcut kültür araçlarına da fazla sahip değiller belki? Yayın dünyasındaki görünürlükleri fazla olmayan milli kültür katmanlarına bizim de katkı yapmamız gerekir.Eskimez kültürü korumaya çalışan yayınları , dergileri , dizileri , eserleri veya bunların yan ürünleri üretene destek çıkmalıyız.
Kültür, üretilen ve alınıp satılan bir araç durumuna maalesef gelmiştir.Yani bir piyasa durumu vardır.Türk kültürünü koruyan eserleri alıp satmazsak ,onların ürettiklerine nasıl sahip çıkacağız. Gazeteyi , tv’yi ve ya bilumum medya ürünlerini ‘biz’ üzerinden sahiplenmeliyiz.Yoksa adı foks ya da cnn , time olanın senin değerlerini savunmasını beklememeliyiz. Popüler kültürün en ince saldırı unsurlarından biri de, yaptıkları erotik yayınlardır. Muhteşem sefalette ,harem vb.filmlerde yaptıkları budur. İnsanın ‘nefsine’ yaptıkları yatırım da tam böyledir ! Efendim izlemeyin martavalı da boş bir laftır. İnsanın nefsi bunları kaldıramaz .
Boşuna gazetelerini üçüncü sayfasına çıplak kadın resimleri koymuyorlar. İnsanın en zayıf halkasına yatırım yaptıkları için , popüler kültüre direnmek donanım ister.Bu pop kültüre en iyi eleştiri getiren aydınlarımızdan biri de, rahmetli Abdurrrahim Karakoç’tur.Tüm yaşamını ve şiirlerini neredeyse popüler kültüre karşı direnmeye adamıştır. Bizim yeni Karakoç’lara ,Topçu’lara , Kısakürek’lere , Asya’lara ve vicdanlı münevverlere ihtiyacımız var.Sonuçta , kültür adamları bu pespaye pop kültüre direnebilir.Eğitimsiz yığınlar nasıl olsa teslim oluyor!!!
Popüler kültüre karşı yeni bir direniş hattı oluşturmak için,önce mevcut değerlerimize uygun yaşam alanları oluşturalım. Şiir,yazı , resim vb. sanatın bütün alanlarında yerli ürünler yapalım. Kitaplıklar kuralım. Kültürümüzün yılmaz savunucularından bir Karakoç şiiriyle kültürün hasına selam gönderelim. Hicvin zirve yaptığı ve yazımızın konusuna uygun bu dizelerde her şey anlatılıyor:” Müdür, bakana yağ yakar; / Tel parası kesemizden. / Teri bile şipir kokar; / Gül parası kesemizden. / Kahvaltısı kaymakla bal, / Sepet sepet muz, portakal…/ Viski içer, yüzü al al; / Yal parası kesemizden.” Sanki günümüz yozlaşmasını anlatıyor değil mi ?
Okuma notu:Sancaktar Dergi,gazete bayilerinde.
İsa Çolaker
