İsa Çolaker Kişisel Web Sitesi Edebiyat ve deneme yazıları
Anayasa çok eski bir toplum sözleşmesinin adıdır. İlk anayasa metni diye yutturulan bazı sözleşmecikler varsa da, insanlığın ilk tabletlerinden beri ve kutsal kitaplarla devam eden bir anayasa yapma ve uygulama süreci vardır insanoğlunun.Bugün,Türk topluma da sivil bir anayasa yapmaya ve dibacesini-giriş-yazarak, maddelerini oluşturmaya çabalıyor. Kısa ve öz , yeni anayasanın toplumun ihtiyacı olduğunu düşünüyorum.Toplumda mutabakat olduğunu da görüyorum.
Anayasa yapıcıların eşit şartlarda sorumluluk almaları da olumlu. Çünkü toplumun bütün kesimi dolaylı olarak anayasa yazımına katılmış oluyor. İktidar ve muhalefet partilerinin yasa parametreleri farklı olsa da, yazımda yan yana olmaları çok demokratik. Bizim anayasa ve meclis geleneğimizde neredeyse Osmanlı dönemine dayanır. Dolayısıyla anayasa yazma ve demokratik bilinç konusunda köklü bir geleneğimiz var. Cumhuriyet dönemi de yazımlar konusunda bayağı tecrübeye sahip.
Bugün gelinen noktada sivil bir anayasanın yazılacağına olan inancımı koruyorum.Daha dün devrimden çıkmış Müslüman Arap devrimcileri bile sekiz ayda anayasalarını kaleme aldılar !Hataları var mıdır, olabilir? Sizin yazdığınız anayasa da ihtiyaçların yeniliğine göre eskiyecektir. Sonuçta bunlar değişmez kutsal metinler değil. Anayasalarımızın epey bir kısmı maalesef özgür ve demokratik ortamlarda kaleme alınmamıştır. Daha çok darbekatörlerin yazdığı anayasalarla yaşıyoruz. Üzgünüm böyle ve kanıma da dokunuyor. Biz de elimizi çabuk tutarak ve vicdanımızın sesini dinleyerek milletimize uygun bir anayasa kompleksi yapalım.Yüz madde mi olur,iki yüz madde mi olur, mesele sayısal değil. Halkın ihtiyaçlarına cevap veren ilk sivil anayasamızı kaleme alalım.
Anayasanın yazım zamanlaması da, yakıcı sorunların sona ermesine neden olabilir. Toplumsal çözüm yoluna giren, muhalefet partisinin kredi açtığı ve iktidarın da çözerim diye ortaya çıktığı Kürt meselesi ,yazılacak yeni ve gelişmiş maddelerle bu meselenin anayasal ayağının çözümlenmesine yol açabilir. Bu da çözüm isteyen toplum kesimlerini rahatlatır.Bir vesile akan kanın durmasına da imkan verebilir. Anayasaların böyle özgürlükçü bir tarafı da vardır.Onlar insanların mutluluğu için yazılan sözleşme metinleridir,ara ara yenilemekte de fayda var. Yasalara ruhsuz bürokratik metinler olarak bakmamak lazım.
Taraflar anayasa maddelerinde anlaşamazsa, anlaşılan maddeler paket dışı bırakılarak, bir süre sonra referanduma da gidilebilir. Bu da doğal. Anayasaların beşiği İngiltere’de ve İsviçre’de referandum geleneği oturmuştur. Biz de artık seçilmişlerin halledemediği sorunları -on iki eylül evet hayır referandumundan beri- halkla çözmeye alışmalıyız. Anayasal metinlerin en iyi anlaşılma hali, referandumdur çağdaş dünyada. İsviçre’de yasa maddesi hayvanları bile ilgilendirse, kantonal oylamalar yapılmaktadır. Mesela: Köpek sesiyle ilgili oylamalar yapılmıştır. Anayasal oylamalar daha ciddi ve operasyonel olaylardır.Yaşamsal bir durum olan halk oylaması, anayasa için zorunluluktur.
Meclisin demokratik şartlarda ve sivil bir anayasa yapma becerisi göstermesi onun için bir varlık ispatı da olacaktır. Çünkü 12 eylül darbekatörleri hastane odasından, bu meclis anayasa yapamaz buyurmuşlar. Bu darbecilere inat, T.B.M.M. anayasa çalışmalarını ivedilikle sonuçlandırmalıdır. Çünkü darbeciler anayasa için kurucu meclis gibi komik şartlara iman etmiş adamlardır. Kurucu meclis ne demek; ya darbe ya da savaş meclisi demektir. Bu modern çağda bunu ancak , sıradan adamlar ister ya da sivil darbeciler !
Anayasa yazıcısı vekillerin, halkın günlük hayatına kolaylık getirecek, iş ve çalışma yaşamıyla ilgili maddelerde de özen göstermeleri gerekir. Yoksa anayasa sadece, entegre ve iş dünyasını ilgilendiren metinlerden oluşmamalı. Bu zamana kadar yüzü halka dönük bir anayasa imtihanımız olmadı.Ne olur, şu halka da bir dönüp bakınız. Halktan alınan taleplerin dikkate alınmasını istiyorum. Stklardan, sokaktan,üniversitelerden,vatandaşlardan alınan görüşlerin metne yansımasını diliyorum.
Anayasal değişiklikleri altmış madde de olsa çıkarın . Niceliğin o kadar önemi yok . Yeter ki yüce meclis rüştünü ispat etsin ! Güzel ve aydınlık anayasa dileğiyle yazımı bitirirken, harika bir “anayaso” şiiriyle yazımı bitiriyorum. Şair de benim dileklerime yıllara önce tercüman olmuş : “Yerin, yurdun adresin bilmirem / Angara’da: Anayasso! / Ellerinden öpiy Hasso / Yap bize de iltimaso / Bu işin mümkini yoh mi hooy baboov? Yap bize bir anayasso ” diyen Şemsi Belli ‘ yi de mutlu edelim. Kürt meselesinin çözümünde de anayasal değişiklere ihtiyaç vardır . Selam ve duayla kalın .
Kitap notu: Kitab-ı Aşk, İskender Pala,Kapı Yay.
İsa Çolaker
