KENDİNİ BİLMEK

 

                Hakikatin kapısından geçmenin yolu, kendini bilmektir. İletişimin de ilkelerinden olan kendini bilmek, zor  ve meşakkatli bir yoldur. İnsan kendini arayan bir varlıktır.İnsanın kendisi olmasına engel, yine kendisidir. Kendi olma hali, basit bir arayışın da adı değildir.Kendini bilmekle geçer insan ömrü.İnsan arayışı olan bir varlıktır.İnsanın arayışı üzerine, onlarca eser kaleme alınmıştır.Filozofik eserlerin çoğu, bu arayış adına yapılır.Kendini bilmek zor da değildir.”İlim ilim bilmektir / İlim kendin bilmektir / Sen kendini bilmezsin /Ya nice okumaktır.”Yunus ustanın formüle ettiği arayışın adı, kendini bilmek serüvenidir.

Kendi olmak, biraz diğerkam olmayı gerekli kılar.Sizin kendinizi  bulmanız, başkalarına da huzur verecektir.Toplumsal barış da burada gizlidir. Kendisi olamayanların, başkasına mutluluk vermediği günlerdeyiz.Ötekini anlamadan, kendinizi anlamanız zordur.Kendini bilmek, biraz empati ister. Empati de diğerkamlıkla olur.Sadece ben diyerek yaşayamayız. Salgın bize bunu öğretmiş olmalıdır.Benmerkezci bir yaşam, diğerkam olmanın düşmanıdır.Kişi kendini ve yeteneklerini keşfettiği an, ötekini anlayabilmelidir.Allah, sizi kendiniz olduğunuz sürece sever.Modern insan, başkası üstünden yaşamayı seviyor.Ahlakı, doğruluğu, varlığı, saadeti, sevmeyi başkasında aramak hastalıklı bir hâldir.

Kendi olmak, azıcık da kendini sevmektir.Sana verilen bedene,ruha ve izzete sahip çıkarsan, kendini de sevmiş olursun. Bunlar Tanrı emanetidir.Hor kullanılmadıkları zaman, insanı inşa edenler, bu yapılardır. Kendi olmak, bir iyilik halidir.Kötü olduğunda kendinden uzaklaşır, şeytana yaklaşırsın.Kendini iyi inşa eden insan, tabiata da katkı yapmış olur. Doğa iyilikle inşa edilir.Kötülük basittir.Nevişahsından uzaklaşan insan, kamil insan olamaz.” Okumaktan murat ne/Kişi Hak’kı bilmektir /Çün okudun bilmezsin /Ha bir kuru ekmektir.”Koca Yunus, bir kıtada herşeyi anlatmıştır.Okumaktan murad; şahsın Allahı ve kendini aramasıdır.Sadece bilim martavalıyla, herşeyi kavrayamazsın.Bir gram mikrop dünyayı teslim aldı!Kendini anlayamadığın her an, kötülüğe yakalandığın andır.Senin o halin de, kendi hâlin olamaz.

Kendini arayan insan, suyu arayan adam gibidir.Tabiatı kavramak için de, kendimize yolculuk yapmalıyız.Salgın hali bunun için fırsattır.Kendini arayan insan, paydaşları olanı da sever.Allah bize yaşamı onlarla ortak kılmıştır.Kendini anlayan insan, bu çabayı gösterir.” Okudum bildim deme/Çok taat kıldım deme /Eğer Hak bilmez isen /Abes yere gelmektir.”Böbürlenme diyen Yunus haksız mı? Hala mikrobu çözemedin, çözene kadar da onlarca insan telef oldu.Hes, baraj, köprü, yol, bina yaptıkça yaptın!Dur diyen olmadı!Allaha kafa tutan plazalar inşa ettin, sonuç?Eşitiz diyebiliyor musun,adalet var diyebiliyor musun?Yok yok!Tabiatı bu kadar talan eden insan, balkonsuz binalarda şarkı söyle oldu!Al sana yalnızlık, al sana tabiatın hapishane hali!

Biz kendimiz olmayı istediğimiz zaman, devreye ruhumuz girer.Bizi özne yapan da ruhtur.Ne söyler Yunus usta:”Dört kitabın mânâsı/Bellidir bir elifte/Sen elifi bilmezsin /Bu nice okumaktır.”Okumanın esası, Allahı bulmaktır. Yani elif sembolünün açılımıdır.Bu dörtlük, kendini bilmenin irfan ayağını iyi resmeder.Niyazi Mısrî, bu kıtayı epey uzun yorumlar.Çağdaş insanın ruh tarafı zayıftır.Bencildir, banaldır, hesabidir, oysa insanı donatan ruhudur.Nefisçi insandan, ruhçu bir insana geçiş yapmalıyız.Nurettin Topçu üstadın dediği gibi, insan ahlakı ruh terbiyesinden mürekkeptir.Acıma, sevme, merhamet, şefkat bir lütuf değildir; insan olma sürecinin unsurlarıdır.Fıtrat eğitimi için bunlar elzemdir.Vefa destek grupları, devletin şefkat yüzüdür.

Kendi olmanın bir sınırı da yoktur. Metafiziğin sınırı olmaz.Fizik sınırlı olandır.Madde sınırlıdır.Kendi olmanın da bir sınırı yoktur.Yüksel, yükselebildiğin kadar!Çık, çıkabildiğin kadar!Tavan insan olmaktır. “Yiğirmi dokuz hece /Okursun uçtan uca /Sen elif dersin hoca /Mânâsı ne demektir” Hocaya yirmi dokuz harfi soran Yunus, yüce gönüllüdür.Sadece elif sembolünü anlasanız yeter diyor!Evet, Elif herşeyi kapsıyor.Çünkü Allahın iradesi sınırsızdır.Kendini geliştirmenin bir yolu da, bilgidir.Malumat bilginin kırıntısıdır. Biz bilgi sahibi olacağız.O zaman hakikate ulaşırız.Salgının aşısını bulamak bilgidir, mikrobun arkaplanını sorgulamak hakikattir.Kendini arama hali, bir hakikat arayışıdır.Sadece bilime tapmak, pozitivist bir tutumdur. Bunun sonucu da, gençleri iyileştirmek için, yaşlıları feda etmektir. Bugün batı da yaşanan budur. Bizde de tezahürleri vardır.

Kendini arayan insanın varacağı yer bellidir: “Yunus Emre der hoca/ Gerekse bin var hacca/ Hepisinden iyice/Bir gönüle girmektir.” Evet, tüm mesele, insan gönlüne girmektir.Bu gönle girme işi, basit bir hadise değildir.Biz gönül insanı olmalıyız.Vefa destek grubuna saldıran vandallar, halkın gönlüne girememiş sapıklardır.Yardım halka olunca, bir başka güzel.Bizi Yaradana söz verdik.İnsan gönlüne girmek, umreden bile önceliklidir!İnsana hizmet, Yardana hizmettir.Kendini başkası gibi değil, özel ve muhteşem görmelisin.Bunun yolu da iyilikten geçer. Dünyayı garibanların âhı yıkar.Biz biz olalım, paylaştıkça çoğalalım.İnsan olma yolculuğumuzun asgari şartlarını saydığım yazımı, yine bir Yunus yorumcusunun mısrasıyla bitirelim:” Kim ol deme buldu yol vasl oldu Niyâzî ol,/Nâcî denilen fırka bu zümre imiş ancak.”Niyâzî Mısrî