İsa Çolaker Kişisel Web Sitesi Edebiyat ve deneme yazıları
Mehmet Çınarlı, şair ve yazar.Ermenek’te doğdu. İlkokulu Ermenek’te, orta öğrenimini Antalya’da tamamladı (1943). Siyasal Bilgiler Fakültesi’ni bitirdi (1948). Maliye Bakanlığında çeşitli görevlerde bulundu. Sayıştay üyeliğine atandı. Anayasa Mahkemesi üyeliği yaptı. Emekli oldu. İlk şiirini lise yıllarında Çınaraltı ve Doğu dergilerinde yayımladı (1942). Üniversitelerarası bir yarışmada “Sonbahar Duyguları” şiiriyle birincilik kazandı (1948). Arkadaşlarıyla Hisar dergisini kurdu. Hisar Dergisi ve çevresinde toplanan şairler, daha sonra “Hisarcılar” adıyla anıldılar.Manifestosu olacak kadar da, sağlıklı bir edebiyat topluluğu oldular.
Mehmet Çınarlı’nın ; şiir, deneme ve eleştirileri Hisar’da yayınlandı. Bir Yeni Dünya Kurmuşum (1974) adlı yapıtıyla Türkiye Milli Kültür Vakfı Şiir Armağanı’nı kazandı (1976). Çeşitli dergilerde şiir ve yazıları yayımlandı. Çınarlı, geleneğe bağlı bir şairdir. Aruz ve heceyle yazdı. Milliyetçi ve memleketçi şiirleriyle sevilen, okunan bir şair oldu. Söylemek Yaraşır (1978), Sanatçı Dostlarım (1979) gibi eserleri vardır. Benim “şiir sultanlarım” seri adıyla yazmaya ve anlatmaya çalışacağım şairlerin ilki Mehmet Çınarlı usta olacaktır. Ustanın “Gülüm” adlı şiiriyle başlayalım incelememize : “Saçlar ağardı; sanma ki yaşlanmışız gülüm / Vallahi neyse sendeki hoşlanmışız gülüm” Mısralarında yaşını ve olgunluğuna vurgu yapan şair; bunun için ağarmış saçlarına ve onun kendine kattığı havaya gönderme yapar. Sanma ki saçı beyazlayan aşık olmaz diyor usta. Bal gibi aşık olur. Gülüm başlığı ve kelimesi de bilerek seçilmiş bir kelimedir. Çünkü gülüm kelimesi iyelik ekiyle beraber bir samimiyet ve aidiyet içerir. Yaşımın ilerlemesi sevmeme engel değildir diyor şair. Sen benimsin demeye getiriyor. Vallahi andıyla da pekiştiriyor sevgisini.
Şiirin bir başka dizesinde :“Yıllar geçtikçe gönül uslanır sanıp / Düşmüş büyük hatalara aldanmışız gülüm” diyen şair; ikinci dizede manayı biraz daha zamana ve çılgın geçmişine yaymaktadır. Sevgileri ve aşkı konusunda yıllar içinde yaşadıklarının kendini daha bir tecrübeli yaptığına işaret ediyor. Hatalar, şairi ve sevgilerini olgunlaştırır. Yanılmasının tecrübesinin de kaynağı olduğuna inanır ozan. Aslında her sevgi bir tecrübedir. Hatalar da ona göre yaşamın toplamı ve tecrübenin ana unsurlarıdır. Onun için Mehmet Çınarlı , hatalarına kattığı güzele de şükretmektedir adeta.
Şiirin toplamında gözle görülür bir sevgi yumağı vardır. Fakat , ozan tekrar şiirin başına döner ve: ”Gel ağzı süt kokanlara yaklaşma zevki yok / Onlar gibiyken aşkı oyun sanmışız gülüm.” diyerek adeta yaşadıklarına tövbe eder. Ağzı kokmuş ve genç olan güzelin, aşkını oyun zannederek yanılgıya düştüğünü belirtir. Ağzı kokmak deyimi , günlük kullanımda toyluk ve acemilik anlamına gelir . Şair aynı yanılgıya kendinin de düştüğünü belirterek, yaşı küçük aşkının acemiliğine adeta katılmaktadır. En azından yanılgılarımız ortak demeye getiriyor. Gülüm seslenmesini de şiir de nakarat olarak kullanmış ve tüm şiire müzikalite katmıştır. Kafiye unsuru olan gülüm kelimesi, şiirin sesi olmuştur bir şekilde. Gülüm, gülüm, gülüm sesleriyle şiirini bitiriyor şair. Tam bir seslenme hali.
Gülüm şiiri üzerinden tanıtmaya çalıştığımız Mehmet Çınarlı; şiirlerini samimi ve içten bir edayla yazmaya çalışmış ve bunu da başarmış bir üstattır. Onun politik ve eleştirel şiirlerinde de , başarılı bir şiir dili ve şair heyecanı vardır : “Sustuk sabırla, her şeyi öğrettiler bize./ Sevdikçe, nefret etmeyi öğrettiler bize./ Bir silkinişte ülkeye peygamber oldular,/ Çektik, bütün günahları yüklettiler bize./ Bin bir düzenle saygıyı, imanı öldürüp,/ İnkarı, kini, şüpheyi devrettiler bize./ Kaynarken ortalıkta cehennem kazanları,/ Cennet, barış masalları dinlettiler bize.” Sanki günceli anlatmış usta . Külfetsiz nimet yemeyi ve hazır lokmaya konmayı şiar edinmiş kitleleri ne güzel resmetmiş . Ayak oyunlarıyla , kitlelere cennet vadeden zayıf adamları anlatmış . Mehmet Çınarlı ‘ yı böyle şiirleri ve edasındaki samimiyet nedeniyle çok sevmişimdir . Pop edebiyat aleminin pek hazzetmediği ustayı , bir nebze tanıtabildiysem bahtiyar olmuşumdur . Bin bir düzenle saygıyı ve imanı öldürenlere inat , değerlerimizi ve ustalarımızı tanımaya devam edelim. Adı gibi , Çınar bir şairi , rahmet ve saygıyla anıyorum .
İnternet notu:www.edebyahu.com
İsa Çolaker
