İsa Çolaker Kişisel Web Sitesi Edebiyat ve deneme yazıları
İnsan, ömürlü bir fani. İnsan geçici, dünya kalıcıdır. Bu gerçeği kabullenen insan, başarılı bir yaşlanmanın kapısını aralamış olur. Dünya dönüyor, insan yaş alıyor. Yaşadıkça da öğrendiklerimiz artıyor. Yani yaşın ilerlerken, yaşam tecrüben de artmış oluyor. Yaşamayı göze almış insan, biraz da yaşlanmayı başarılı kılmak zorunda. Neler yapabiliriz, yaşlandıkça bilgece kalmak için, neler yapabiliriz? Bunlara göz atmakta yarar var. Doğduğumuz an, yaşlanmayı ve ölümü de kabul etmiş olmuyor muyuz? Başarılı bir yaşlanma demek, iyi bir ömür sürmek anlamına da geliyor.
İyi bir yaşlanmanın koşullarından birisi, hobi sahibi olmamızdır. Bunu, gizli yeteneklerimizi keşfetmek olarak da algılayabiliriz. Mesleğiniz var, profesyonel bir yaşam sürdünüz ama bir hobi sahibi değilseniz, sıkıntı sizi bekliyor. Kapınızda bekleyen tehlike, tam da yaşlılıkta ortaya çıkıyor. Sizi meşgul edecek, günlük bir uğraşınız olmak zorunda. Saz çalmak, spor yapmak, ders vermek, kitap okumak bunlardan bazılarıdır. Bunları, boş bir eylem olarak görebilirsiniz. Oysa hobi, artı bir değerdir. Sizin mesleğiniz olmayan şeyler hobiniz, hobiniz olan şeyler de mesleğiniz olabilir. Bunu uğraşlarınızın alanı belirler. Zanaata dönüşen şey hobi olmaktan çıkar. Sanat kaygısıyla ürettikleriniz de hobi olabilir. Önemli olan sizin meşguliyetinizdir, kendinizi salmamanızdır.
Sohbet ve yaran kültürü de sizi diri tutacaktır. Salgın günlerinde bunu daha bir anladık. İnsan temastan ibaretmiş. Eskiler sohbeti severdi. Sohbetin insan kalp sağlığına da iyi geldiğini biliyoruz. Arkadaşla, yaranla, dostla, ahbapla konuşmak önemlidir. Sizi dinlendiren insanlarla arkadaş olunuz. Sizi kalbinizden öpenlerle hemhâl olunuz. İnsan insanın yurdudur gerçeğini unutmadan, sizi yoran insanlardan uzak durunuz. Yaşlanmayı hızlandıran bir etki de bunlardır. İnsanın cehennemi olan kişiliklerden azade olunuz. Sizi üzen, geren, itici tiplerden uzak durunuz. Göreceksiniz ki, terlemeyecek, ezilmeyecek, yorulmayacaksınız. Ruhunuzun panzehiri olan tipler bunlar değildir. İnsan, kendini dinleyen ve anlayanla daha çok eğleniyor. Daha çok ilerliyor. Yaşlanmak biraz da iyi yaşamaktır. Kaliteli yaşam, sizi ahmak dosttan uzak tutar.
Yaşı ilerleyen insanın daha toprağa dönük olduğu konusunda araştırmalar var. Anasır-ı erbaa’dan birisi olan toprağa bakmak doğal da, toprakla ilgilenmek ayrı bir huzur kaynağıdır. Geldiğimiz yere yakın olmak bu olsa gerek. Hobi bahçeleri arayışı da bundan kaynaklanıyor. Doğaya yakın, insana uzak olmak. Bütün mesele budur. İnsanın mesafeli yakınlığa düştüğü salgın günlerinde durum budur. Yarın da böyle olacak. Ömür uzadıkça, insan mesafesi kısalacak. İlişkiler kadükleştikçe, biz daha bir özümüze döneceğiz. Onun için kendimizi dinlemeden, sadece uğraşlarımıza odaklanmalıyız. Yunus Emre şiirinin ana motiflerinden birisi de toprak meselesi değil midir? Faniliği en iyi anlatan da toprak düzenidir. Toprakla başlayan yaşam, yine bir toprak macerasıyla sona ermiyor mu? İnsanı dinlendiren ve en iyi üretim aracı olan toprak, aynı zaman da, iyi bir varlık unsurudur.
Hoşgörü de iyi bir yaş alma unsurudur. Yaşlanan insan, sabretmeyi, şükretmeyi, fikretmeyi, zikretmeyi aynı anda başarmalıdır. Elhamdulillah, estağfirullah, şükrüllah, zikrullah, eyvaallah kelimeleri bir katar gibi bizi yürütmelidir. Bu kavramların derin dünyası, yaş alan insanımızın evi gibi olacaktır. Bazı ezikler bu terimleri sevmese de, hakikat budur. Düşünce dünyamızın anlamlı yaşlanması buna bağlıdır. Ölümü kaybetmek, yaşamı direnmek, gençliği de feda kültürüyle tüketmemeliyiz. İyi bir yaşlanma, yarışma aracı ve kavga alanı değildir. Yaşamak ve yaşlanmak bir sanattır. Bunu herkes beceremez. İyi bir yaşam, biraz da yaşlanmanın dinginliğine dayanır. Yaşlanmanın dinginliği de anlamlı bir hayata bağlıdır.Hala yaşlanmayı yok olma olarak algılamamalıyız.
Yaş aldığımız zamanların iyi bir ilacı da tatildir. Kendine zaman ayırmanın ve eğlenmenin adı tatildir. Bunu hak eden bir yaşamımız varsa, yaşlanmanın sınırı da burada başlar. Siz çalıştıkça ve yaş aldıkça, tatil arayışınız devam edecektir. Boş zaman olayı olmayan tatil, bir kendini inşa etme vaktidir. Dünyayı, ülkeyi, ören yerlerini, deniz kıyılarını, dini mekanları gezmek bir dinlenme vesilesidir. Bir karavan yaşamı, iyi bir yıllık izin gezisi, sizi bir başka dünyalara götürecektir. Adab-muaşeretiniz artacak, ufkunuz genişleyecek, insanlar tanıyacaksınız. Bu da hayırlı ve ileri bir yaş alma sağlayacaktır. Müzik dinleyecek, balık tutacak, belki de yüzeceksiniz. Bunlar sizi zihinsel bir dinginliğe götürecektir. Tüm bunlar da sizi biraz daha diri ve sıkı tutacaktır. Başarılı bir yaş alma da budur: Ayakta durmak ve insan gibi yaşamaktır.
Başarılı bir hayat yolculuğunda size eşlik edecek sıkı bir yaşam şiiriyle bitirelim. Hafız-ı Şirazi der ki:” “Gülşendeyim elde kadehim, yar bana râmdır /Böyle gül için, bana şâhlar gulamdır./Söyle! bu gece bezmimize mum da gerekmez/Bu meclisimiz, dost yüzü nûruyla tamamdır.” İyi bir insan ömrü için, ilaç gibi sevenleriniz olması dileğiyle.
