İsa Çolaker Kişisel Web Sitesi Edebiyat ve deneme yazıları
Okurun belirli bir profili yoktur.Okur,okuma fiilini gerçekleştiren adamdır.Bu basit tariften sonra,hakiki okurun vasıflarını konuşmaya geçelim.Kuranda tarifini bulan,derin okuyan,okuduğunu yaşama aksettiren bireylere bakalım.Bu tarz okuyuculara,gerçekten okur dememizin nedeni nedir,onlara göz atalım.Yazmaya dönük okurlar bunlarıdır.Okudukları içi yazar,yazdıkları için okur bu adamlar.Sayıları az da olsa,niteliklidirler.Okur vasfına ulaşmaları da emek mahsulüdür.Bu okurların sabırlı ve dayanıklı olduklarını da bilirim.Bu tip okurların her kitabı okumadığını,biraz da seçici olduklarını söyleyebilirim.İnsan biriktirir gibi,kitap kovalayan adamlardır.Okurun bu türünü her okur-yazar tanıyamaz.Tiryaki okur oldukları için,vasıfları da sıradan değil,kendine özeldir.
Okur,kendini tanıyan adamdır.Kendini tanımayan ya da nefsini bilmeyen iyi okur olamaz.Kendini tanıyan okur,ne okuyacağını ya da neyi okumayacağını bilen okudur.Herşeyi okumam.Elime tutuşturulan her kitabı da almam,okumam.Bu kibir veya üstencelik değildir.Grinin Elli Tonu,Kılıç Yarası,Allahla Aldatmak gibi kitapları niçin okuyayım?Kitabın kendisi ya da yazarı sorunlu.Kendini bilen kişi gibi,kendini iyi okuyan adam,iyi okurdur.Neleri okuyacağını da iyi bilir, okur.Üç Mesele,Kurana Göre Dört Terim,Gençliğin El Kitabı gibi eserleri su gibi okurum.Defalarca da okuyabilirim.Okumak bir keyiftir aynı zamanda.Onu eğlenceli yapan da,okurun zevkidir.Zevksiz okur,önüne ne konursa okuyandır.
Kitaplardaki insan projelerini iyi kuran,onunla ilişki kuran iyi okurdur.Yani tiple buluşan,aynileşen okur ziyadesiyle vasıflı bir okurdur.Ferideyle,Raskolnikofla,Osmanofla ruhunu buluşturan okur,iyi adam olmaya hazır okurudur.Karakterle,tiple sorunlu okur,okusa ne yazar!Eseri yazarıyla buluşturamayan okur da sorunludur.Yani iyi şiiri şairiyle buluşturamamak gibi bir şey.Liliyle buluşan Sezai Karakoç,okura neler anlatmaz ki?Biz okurlar,Mona Rozayla müteşairini buluşturursak,ortaya nasıl bir okur profili çıkar?Harika.Şiirler,romanlar,kahramanlar etrafındaki söylencelerde iyi okurlar payı epey fazladır.Kitaplardaki insan tasarımını yakalamış okurlar,seçkin okurlardır.Elit okurlardır.Kitabı arkadaş gören tipler bunlardır.İnsanı kitapta aryan okurlar da bunlardır.Kitabın merkezine insanı koyanlar da bunlardır.Bunlar kitabı karakteriyle,iletisiyle okuyan okurladır.
Okur,kitapları tanıyan ve tanıtan damardır.İyi okur,gazetelerin kitap eklerini,eleştirileri okuyarak kitap seçendir.Yayınevlerini,çevirilerini,yazarlarını,muhtevasını bildikleri kitapları okurlar.Bu okurların bir silsilesi de vardır.Yani birbirlerini de tanırlar.Ruhuna uzandıkları kitabı öneren de onlardır.Kitap listesi yaparlar,okuma kılavuzu gibidirler.Sizin hangi kitap damarını temsil ettiğiniz de bilirler.Okuduğunuz kitapları,sizdeki intibalarını da kestirebilirler.Necip Fazıl veya Fikret okuru olduğunuzu iki cümlenizden çıkarabilirler.Kuranla ilişkinizin boyutunu,bir tahlilden çıkarabilirler.Ne mutlu böyle okurlara.
Nurettin Durman’ın “Yazmak ve Yaşamak”da belirttiği gibi:”Okumak başlı başına bir eylem ve “oluş” bana göre. Yazmak okumanın hasadıdır. Yazmak bir bakıma kişinin kendi sınırlarını tanımasıdır da bunun için başkalarının sınırlarını görmeniz gerekiyor. Kişi kendisini başkası üzerinden okuyor, nitekim ben de öyle yaptım.” Okur,kurmaca metinlerdeki yaşamları artıran adamdır da.Sizin kitabın verdiğinin üstüne baskı yapmanız lazım.Düz kitap okumanın,kariye katkısı az olur.Kitabın ruhunu artırmanız lazım.En azından yazarın söylediklerine eklentilerinizin olması gerekir.Artırdığınız ya da çoğalttınız her yaşam,sizi nasir olmaya doru iter diye düşünüyorum.Okur,okuduğunu da hazmeden adamdır.Hazımsız okur,hastalıklı kalbe benzer.Size faydası olmayan ilimden Allaha sığının.Edebiyatın da bir bili olduğunu unutmayarak okuyunuz.Gazal’inin İhyasını okuduğunuz da,iki filozofik çıkarım yapamıyorsanız,vay halinize!
Okurun çok önemsenmediği,piyasanın okuru yönettiği yılları yaşıyoruz.Bir okur olarak belirlediğim okur kıstaslarıma bir çok eklenti yapılabilir.Çok tespitler atlamış olabilirim lakin,iyi okuru gözünden tanırım.İyi yazayım derseniz,iyi okuyucu olun derim.İyi kurmaca metin yapayım derseniz de,iyi hayal kuracak okur olun derim.Yazmak okumanın hasadı diyen Nurettin Durman usta haklıdır.Kalemi bereketli,kitabı elinde olanlardan olasınız.
isa çolaker
